کبد چرب و درجه بندی آن
کبد چرب و درجه بندی آن
کبد یکی از اعضای حیاتی در بدن انسان است که در فرایندهای متعددی از هضم غذا تا تنظیم سطح گلوکز در خون نقش دارد. اما برخی عوامل می‌توانند باعث افزایش میزان چربی در سلول‌های کبد شوند و به وضوح تأثیرات منفی بر سلامت این عضو و بدن کلی داشته باشند. این وضعیت شناخته شده به عنوان کبد چرب یا همچنین استئاتوهپاتیت چرب غیر الکلی (NAFLD) شناخته می‌شود.
کبد چرب چیست؟
کبد چرب به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن مقدار بیش از حد چربی در سلول‌های کبد تجمع می‌یابد. این وضعیت ممکن است ناشی از عواملی مانند سبک زندگی نامناسب، مصرف زیاد چربی‌ها و قندها، ژنتیک و برخی بیماری‌های متابولیک باشد. در صورتی که کبد چرب بی‌درمان بماند، ممکن است به مرور زمان منجر به مشکلات جدیتری در کبد مانند التهاب و نهایتاً تشکیل نسوز (فیبروز) شود.
روش های تشخیص داشتن کبد چرب
آزمایش کبد چرب یا آزمایشات تشخیصی برای تشخیص بیماری کبد چرب و مشخص کردن میزان چربی در کبد، از جمله ابزارهای مهم در تشخیص کبد چرب می‌باشد.
پزشک برای تشخیص کبد چرب برای شما آزمایش خواهد نوشت تا از تشخیص خود مطمئن شود.
-
آزمایشات خونی
پزشک ممکن است با درخواست آزمایشات خونی از جمله اندازه‌گیری آنزیم‌های کبدی مانند ALT و AST، میزان بیلیروبین و غیره به بررسی چرب بودن یا نبودن کبد شما بپردازد. افزایش غیرطبیعی این آنزیم‌ها می‌تواند نشانگر مشکلات در کبد، شامل چربی کبد، باشد.
-
سونوگرافی کبد
این آزمایش تصویربرداری از داخل کبد ارائه می‌دهد و می‌تواند میزان تجمع چربی در سلول‌های کبد را نمایش دهد. به کمک این آزمایش، می‌توان اندازه و چگونگی تغییرات در ساختار کبد را ارزیابی کرد.
-
آزمایش آنزیم‌های کبد
در این آزمایش، میزان آنزیم‌های مختلفی که در فعالیت‌های کبدی نقش دارند (مانند ALT و AST) اندازه‌گیری می‌شود. افزایش میزان این آنزیم‌ها ممکن است نشانگر مشکلات در کبد، شامل کبد چرب، باشد.
4. آزمایشات تصویربرداری پیشرفته
در مواردی که نیاز به اطلاعات دقیق‌تر در مورد وضعیت کبد داریم، مانند بررسی با رزونانس مغناطیسی کبد (MRI) و توموگرافی کامپیوتری کبد (CT scan)، این آزمایشات می‌توانند مفید باشند.
با توجه به این تست‌ها و نتایج آن‌ها، پزشک می‌تواند تشخیص کبد چرب را قطعی کند و راهنمایی‌های لازم برای مدیریت و درمان ارائه دهد.
هرکدام از این آزمایشات می‌توانند در تشخیص و ارزیابی کبد چرب مفید باشند. با این حال، برای تشخیص دقیق‌تر و تصویر کامل‌تر از وضعیت کبد، ممکن است پزشک سایر آزمایشات و تصاویر تشخیصی نیز توصیه کند
انواع گرید های کبد چرب
کبد چرب به چهار گرید مختلف تقسیم می‌شود که هرکدام مرتبط با میزان شدت بیماری هستند.
گرید بندی کبد چرب:
- کبد چرب گرید 1
- کبد چرب گرید 2
- کبد چرب گرید 3
- کبد چرب گرید 4
در ادامه این گرید‌ها توضیح داده شده‌اند:
گرید 1 (سطح ملایم)
در این مرحله، تجمع چربی در سلول‌های کبد دیده می‌شود. دلیل این وضعیت ممکن است خوراکی ناسالم باشد. گرید 1 با تغییر سبک زندگی و ممارسه فعالیت‌های روزمره درمان می‌شود. برای افراد مسن، این وضعیت ممکن است کمی خطرناک باشد.
کسانی که دارای گرید 1 کبد چرب هستند معمولاً علائم خاصی ندارند. این مرحله از کبد چرب معمولاً تا زمانی که به مراحل پیشرفته‌تر نرسد، بدون نشانه‌های واضح و قابل مشاهده نیست. به همین دلیل، بسیاری از افراد این وضعیت را احساس نمی‌کنند و تا زمانی که تست‌های آزمایشگاهی انجام ندهند، از وجود این بیماری اطلاع ندارند.
به هر حال، اگر علائم زیر را تجربه می‌کنید، ممکن است چربی کبد شما از نوع گرید 1 باشد (دقت کنید که این علائم ممکن است به علت بیماری دیگری نیز بروز دهد ):
- خستگی غیرمعمول یا ضعف عمومی بدن
- درد شکم یا حس سنگینی در ناحیه کبد
- سوزش و نفخ در ناحیه شکم
- تغییر در رنگ مدفوع
- تغییر در رنگ ادرار
توجه داشته باشید که این علائم ممکن است ناشی از دلایل دیگر نیز باشند. بهتر است در صورت مشاهده هر یک از این علائم بالا، با پزشک متخصص مشورت کنید تا روند بهبود شما به بهترین شکل ممکن انجام گیرد.
ما در گروه پزشکی هابمد آماده ویزیت آنلاین شما دوستان گرامی هستیم در صورتی که فکر می کنید دچار بیماری چربی کبد هستید کافی است از قسمت بالای سایت به صورت انلاین وقت گرفته و توسط دکتر با تجربه تیم ما ویزیت شوید.
گرید 2 (سطح متوسط)
در این مرحله، وضعیت بیمار کمی پیچیده‌تر می‌شود. نیاز به نظر و راهنمایی پزشک دارد و گاهاً نیاز به رژیم غذایی خاص دارد.
علائم چربی کبد گرید 2 :
افراد مبتلا به کبد چرب در گرید 2 ممکن است علائم خاصی تجربه کنند. این مرحله از کبد چرب معمولاً سخت‌تر از گرید 1 است.
- درد یا سنگینی در ناحیه کبد
ممکن است شخص در ناحیه کبد احساس درد یا سنگینی کند. این علامت معمولاً به علت تورم و فشار در ناحیه کبد ناشی می‌شود.
- خستگی و ضعف عمومی بیشتر
شخص ممکن است احساس خستگی بیشتری نسبت به عادت داشته باشد و انرژی کمتری داشته باشد.
- تغییرات در ترکیب رنگ مدفوع و ادرار
ممکن است ترکیب رنگ مدفوع و ادرار تغییر کند و به رنگ‌های غیرعادی تبدیل شود.
- سوزش و نفخ در ناحیه شکم
در برخی موارد، شخص ممکن است احساس سوزش و نفخ در ناحیه شکم کند.
توجه: این علائم ممکن است به عوامل دیگر نیز نسبت داده شوند و باید همواره با پزشک معالج مشورت شود. تصمیم گیری و تشخیص نوع بیماری به عهده پزشک خواهد بود.
گرید 3 (سطح شدید)
در این مرحله، تنها با بهبود سبک زندگی نمی‌توان بیماری را درمان کرد و باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کند در صورت عدم مراجعه به پزشک حتما عوارض جبران ناپذیری در انتظار بیمار است .
ویژگی ها و علائم گرید 3
افراد مبتلا به کبد چرب در گرید 3 به علائم خاصی ممکن است برخورد کنند. این مرحله از بیماری کبد چرب بسیار جدی‌تر است و نیاز به رسیدگی فوری دارد. این علائم به شرح زیر است:
- رنگ زد بیمار و خستگی شدید و ضعف عمومی
در این مرحله از بیماری رنگ شخص به زردی میزند و رگ های شکم از روی پوست دیده می شود. شخص ممکن است از خستگی شدید رنج ببرد و احساس ضعف عمومی داشته باشد.
- درد و سنگینی در ناحیه کبد
در این مرحله، درد در ناحیه کبد بسیار شدیدتر و مزاحمت‌آور است.
- سوزش و نفخ شدید در ناحیه شکم
سوزش و نفخ در ناحیه شکم به شدت افزایش می‌یابد و برای فرد مشکل‌ساز می‌شود.
شکم بالا می آید و اگر سریعا درمان نشود به پیوند کبد نیاز خواهد داشت.
- تغییرات در ترکیب رنگ مدفوع و ادرار
ممکن است ترکیب رنگ مدفوع و ادرار به شدت تغییر کند.
توجه: این علائم نشانگر وضعیت بسیار جدی در کبد هستند و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند. هرگز نباید خودتان تشخیص دهید یا درمان کنید.
گرید 4 (سیروز کبدی)
در این مرحله، وضعیت بسیار جدی است و ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشد.
افرادی که در گرید چهارم کبد چرب قرار دارند به سیروز کبدی مبتلا هستند که وضعیت بسیار جدیتری دارند. ویژگی‌های افرادی که در این مرحله قرار دارند عبارتند از:
- وخامت علائم
علائم و نشانه‌های سیروز کبدی در این مرحله بسیار وخیم و شدید می‌شوند. شخص ممکن است با درد شدید، خستگی فراوان، کاهش وزن نامناسب و دیگر علائم سختی مواجه شود.
- پوست و چشم‌های زرد
زرد شدن پوست و چشم‌ها (یرقان) از نشانه‌های شایع در این مرحله است که نشانگر مشکلات جدی در کبد است.
- کاهش وزن
شخص ممکن است به دلیل کمبود تغذیه و اختلالات جذب مواد غذایی، وزن خود را از دست دهد
- پوفی و برجستگی شکم
افزایش حجم و پوفی شدن شکم ناشی از انباشته شدن مایع در ناحیه شکم است.
- علائم گوارشی شدید
مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ مکرر و کاهش اشتها از علائمی است که در افراد در گرید چهارم ممکن است دیده شود.
توجه: این وضعیت بسیار خطرناک است و نیاز به درمان و مراقبت فوری دارد. هرگز نباید خودتان تشخیص دهید یا درمان کنید.
دیدگاهتان را بنویسید